Nguồn gốc của hiện tượng El Nino
El Nino là một hiện tượng tự nhiên xảy ra định kỳ trên Thái Bình Dương, ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu và gây ra những biến đổi khí hậu đáng kể. El Nino được xem là một phần của Dự báo khí hậu quốc tế (ENSO), kết hợp với hiện tượng La Niña và trạng thái trung tính.
Hiện tượng El Nino bắt đầu khi nhiệt độ bề mặt biển tăng cao hơn bình thường tại vùng ven biển phía đông Thái Bình Dương, đặc biệt là gần các quần đảo Galapagos của Ecuador và dọc theo bờ biển Peru. Điều này thường xảy ra vào cuối năm và kéo dài trong một vài tháng.
Sự tăng nhiệt độ bề mặt biển trong khu vực này gây ra nhiều tác động khí hậu trên toàn cầu, bao gồm:
El Nino gây ra sự biến đổi mô hình thời tiết trên toàn cầu, gây mưa lớn hơn bình thường tại một số khu vực và hạn chế mưa ở các khu vực khác. Điều này có thể dẫn đến lũ lụt, hạn hán và các thảm họa thiên nhiên khác.
El Nino tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và phát triển cơn bão trên Thái Bình Dương, dẫn đến một số cơn bão mạnh và gây thiệt hại nặng nề cho các vùng ven biển.
Sự tăng nhiệt độ bề mặt biển có thể ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển, gây ra hiện tượng sự tàn tác và đột biến trong hệ sinh thái biển.
El Nino ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp và nguồn lương thực toàn cầu. Các vùng đất canh tác ở một số quốc gia trở nên khô cằn hơn, trong khi ở các vùng khác có mưa lớn hơn bình thường gây ngập lụt và thiệt hại cho nông nghiệp.
El Nino ảnh hưởng đến các loài động và thực vật, gây ra mất môi trường sống và thay đổi sự phân bố các loài sinh vật.
Tuy El Nino là một hiện tượng tự nhiên, nhưng biến đổi khí hậu do hoạt động con người cũng có thể làm gia tăng cường độ và tần suất của El Nino cũng như tác động của nó lên khí hậu toàn cầu. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và ứng phó chặt chẽ từ cộng đồng quốc tế để giảm thiểu tác động tiêu cực của El Nino và các biến đổi khí hậu khác.
El Nino được dự báo ảnh hưởng đến Việt Nam trong năm 2023 và 2024
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn) vừa cập nhật thêm bản dự báo tình trạng El Nino (pha nóng), trong đó nhấn mạnh hiện tượng này sẽ tiếp tục phát triển cũng như gia tăng dần về cường độ vào các tháng mùa Đông năm 2023-2024.
Dự báo thời gian đỉnh điểm của El Nino có thể xảy ra trong 3 tháng, từ tháng 11/2023 đến tháng 1/2024, với xác suất El Nino có cường độ mạnh vào khoảng 56% và xác suất El Nino đạt cường độ trung bình vào khoảng 84%.
Trong điều kiện El Nino, dự báo nhiệt độ trung bình các tháng tại các vùng trong cả nước có xu thế cao hơn bình thường; nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn; khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối.
Cùng với đó, hoạt động của bão/áp thấp nhiệt đới có thể không nhiều nhưng tập trung nhiều vào giữa mùa, tính chất dị thường hơn, cả về cường độ và quỹ đạo.
“Điều đáng lưu ý là El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25 đến 50%. Vì thế, nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ hoặc diện rộng trong các tháng mùa khô,” đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhấn mạnh.
Trong bối cảnh đó, cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia khuyến cáo các địa phương và người dân cần đề phòng tình trạng ít mưa dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước trong những tháng đầu năm 2024 ở trên toàn quốc.
Ngoài ra, trong điều kiện El Nino, xoáy thuận nhiệt đới thường tập trung vào giữa mùa bão, chủ yếu từ tháng 7-9. Số đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến Việt Nam cũng ít hơn bình thường. Nhiệt độ trung bình các tháng đều cao hơn bình thường, trong đó nhiệt độ ở các khu vực phía Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn phía Bắc.
